ابن عبدالله چلبی آدرنوی حنفی متخلص به آلی. درگذشتۀ 1050 هجری قمری یک تاریخ عمومی به ترکی نگاشته و دیوان شعر ترکی و ریاض التراجم و جز آن به ترکی دارد. (هدیه العارفین ج 1 ص 322)
ابن عبدالله چلبی آدرنوی حنفی متخلص به آلی. درگذشتۀ 1050 هجری قمری یک تاریخ عمومی به ترکی نگاشته و دیوان شعر ترکی و ریاض التراجم و جز آن به ترکی دارد. (هدیه العارفین ج 1 ص 322)
ابن کمال الدین الابزر الحسینی الحلی ادیب شاعر رجال شناس. او راست: کتاب الرجال. (معجم المؤلفین از شعراء الحلۀ خاقانی ج 2 ص 78) (بروکلمان ج 2 ص 373) (ذریعه ج 9 ص 20 و28) (فهرست دانشگاه ج 3 ص 567) (سلافه ص 545) ابن دره نیلی عالم فقیه بود و در نیل در 644 هجری قمری درگذشت و جنازه اش را به حله بردند. تصانیف دارد. (معجم المؤلفین از اعیان الشیعه)
ابن کمال الدین الابزر الحسینی الحلی ادیب شاعر رجال شناس. او راست: کتاب الرجال. (معجم المؤلفین از شعراء الحلۀ خاقانی ج 2 ص 78) (بروکلمان ج 2 ص 373) (ذریعه ج 9 ص 20 و28) (فهرست دانشگاه ج 3 ص 567) (سلافه ص 545) ابن دره نیلی عالم فقیه بود و در نیل در 644 هجری قمری درگذشت و جنازه اش را به حله بردند. تصانیف دارد. (معجم المؤلفین از اعیان الشیعه)
ابن علی بن داود، معروف به ابن داود حلی (647- 710 هجری قمری). او راست: ’اکلیل الناجی’ در عروض. و یازده کتاب دیگر او در هدیهالعارفین (ج 1 ص 283) یاد شده ولیکن نام او را به غلط حسین آورده، و نامی از کتاب رجال او نیاورده است و گویا این اشتباه را اسماعیل پاشا از قصص العلماء (ص 303) گرفته باشد. وی کتابی بزرگ در رجال دارد که در ذریعه (ج 10 ص 84) یاد شده است
ابن علی بن داود، معروف به ابن داود حلی (647- 710 هجری قمری). او راست: ’اکلیل الناجی’ در عروض. و یازده کتاب دیگر او در هدیهالعارفین (ج 1 ص 283) یاد شده ولیکن نام او را به غلط حسین آورده، و نامی از کتاب رجال او نیاورده است و گویا این اشتباه را اسماعیل پاشا از قصص العلماء (ص 303) گرفته باشد. وی کتابی بزرگ در رجال دارد که در ذریعه (ج 10 ص 84) یاد شده است
ده کوچکی است از دهستان میداود (سرگچ) بخش جانکی گرمسیر شهرستان اهواز. ناحیه ای است واقع در 25هزارگزی جنوب باختری باغ ملک و سه هزارگزی خاور راه اتومبیل رو هفتگل به رامهرمز. دارای 25 تن سکنه میباشد. (فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6)
ده کوچکی است از دهستان میداود (سرگچ) بخش جانکی گرمسیر شهرستان اهواز. ناحیه ای است واقع در 25هزارگزی جنوب باختری باغ ملک و سه هزارگزی خاور راه اتومبیل رو هفتگل به رامهرمز. دارای 25 تن سکنه میباشد. (فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6)
دهی است از دهستان چهاراویماق بخش قره آغاج شهرستان مراغه. واقع در 39هزارگزی شمال خاوری قره آغاج و 8هزارگزی جنوب شوسۀ مراغه به میانه. ناحیه ای است کوهستانی ولی معتدل مالاریایی. دارای 175 تن سکنه میباشد. ترکی زبانند. از رود خانه قرانقو مشروب میشود. محصولات آنجا غلات، نخود بزرگ. اهالی به کشاورزی گذران میکنند. صنایع دستی: جاجیم بافی. راه مالرو است. (فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4)
دهی است از دهستان چهاراویماق بخش قره آغاج شهرستان مراغه. واقع در 39هزارگزی شمال خاوری قره آغاج و 8هزارگزی جنوب شوسۀ مراغه به میانه. ناحیه ای است کوهستانی ولی معتدل مالاریایی. دارای 175 تن سکنه میباشد. ترکی زبانند. از رود خانه قرانقو مشروب میشود. محصولات آنجا غلات، نخود بزرگ. اهالی به کشاورزی گذران میکنند. صنایع دستی: جاجیم بافی. راه مالرو است. (فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4)
ابن سعد بن حسین بن محمد آمدی شاعر، لغت شناس. در آمد متولد شد و به بغداد آمد و به شام رفت و به اصفهان بازگشته ساکن شد و در آنجا در 444 هجری قمری / 1054 میلادی درگذشت. مؤلفاتی دارد. (معجم الادباء یاقوت ج 9 ص 266) (معجم المؤمنین)
ابن سعد بن حسین بن محمد آمدی شاعر، لغت شناس. در آمد متولد شد و به بغداد آمد و به شام رفت و به اصفهان بازگشته ساکن شد و در آنجا در 444 هجری قمری / 1054 میلادی درگذشت. مؤلفاتی دارد. (معجم الادباء یاقوت ج 9 ص 266) (معجم المؤمنین)
ابن محمد بن خسرو. در شوال 520 هجری قمری / 1126 میلادی درگذشت. وی به ابن خسرو شهرت دارد و اخبار ابوحنیفه را گردآوری نموده است. (معجم المؤلفین از سیر النبلاء ج 12 ص 136) (الوافی بالوفیات ج 11 ص 108) (لسان المیزان ج 2 ص 312) (کشف الظنون)
ابن محمد بن خسرو. در شوال 520 هجری قمری / 1126 میلادی درگذشت. وی به ابن خسرو شهرت دارد و اخبار ابوحنیفه را گردآوری نموده است. (معجم المؤلفین از سیر النبلاء ج 12 ص 136) (الوافی بالوفیات ج 11 ص 108) (لسان المیزان ج 2 ص 312) (کشف الظنون)
ابن محمد بن مصطفی بالی غزی عالم. متولد در غزه 1235 هجری قمری 1820/ میلادی و متوفی در 1271 هجری قمری 1855/ میلادی او راست: منظومۀ منحهالرحمان فی فضایل رمضان و جز آن. (معجم المؤلفین از فهرست ظاهریه) (اعلام النبلاء ج 7 ص 297)
ابن محمد بن مصطفی بالی غزی عالم. متولد در غزه 1235 هجری قمری 1820/ میلادی و متوفی در 1271 هجری قمری 1855/ میلادی او راست: منظومۀ منحهالرحمان فی فضایل رمضان و جز آن. (معجم المؤلفین از فهرست ظاهریه) (اعلام النبلاء ج 7 ص 297)
حاج آقا حسین قمی، ابن محمود بن محمدعلی طباطبائی مشهدی. در قم 15 ربیع اول 1282 هجری قمری 1865/ میلادی متولد شد و پس از تحصیلات مقدماتی به سامراء رفت و در 1331 هجری قمری به ایران بازگشت و در مشهد سکونت گزید و در 1349 هجری قمری برای دومین بار به حج رفت و بازگشت. و در 1354 هجری قمری بعنوان مخالفت با رضاه شاه در اعمال قدرت برای رفع حجاب زنان و اتحاد شکل لباس مردان از مشهد به تهران آمد ولیکن نتوانست کاری انجام دهد و یک ماه در باغ سراج الملک در عبدالعظیم تحت نظر بود و سپس به عراق عرب تبعید شدو در کربلا سکونت گزید و در 1362 هجری قمری 1322/ ه. ش. مجدداً سفری به ایران آمد و پس از بازگشت از مشهد در تهران 25 روز بماند و چند تن از روحانیان قم مانند سید صدرالدین و میرزا محمد فیض و خوانساری به اوپیوستند و برای انجام خواستهای سابق خویش مذاکره کردند. دولت وقت به ریاست سهیلی چون بر خلاف دوران رضاه شاه نیازمند استمداد از نظریات افراطی مذهبی بود، تلگراف زیر را در جواب ایشان تصویب کرد و فرستاد: حضرت آیهالله طباطبائی قمی ! در جواب تلگرافی که از مشهد مقدس مخابره فرموده بودید محترماً زحمت میدهد: تلگراف در هیئت وزیران مطرح و تصویب دولت به شرح زیر اعلام میشود: 1- آنچه راجع به حجاب زن تذکر فرموده اند دولت عملاً این نظریه را تأمین نموده است، و دستور داده شد که متعرض نشوند. 2- در موضوع ارجاع موقوفات، خاصه اوقاف مدارس دینیه به مصارف مقررۀ آن، از چند ماه قبل دولت تصمیم گرفته است که بر طبق قانون اوقاف و مفاد وقفنامه ها عمل نماید و ترتیب این کار هم داده شد. و این تصمیم دولت نیز تعقیب خواهد شد. 3- در باب تدریس شرعیات و عمل به آداب دینی، برنامه های آموزشی بانظر یک نفر مجتهد جامعالشرایط، چنانکه در قانون شورای عالی فرهنگ قید شده منظور خواهد شد و راجع به مدارسی که عنوان مختلط دارند، در اول ازمنۀ امکان پسران از دختران تفکیک خواهند شد. 4- در باب تعمیر بقاع مطهرۀ بقیع، به وزارت امور خارجه دستور مؤکد داده شده که اقدامات سابق خودشان را تعقیب، و نتیجه بعداًبه اطلاع خاطر شریف خواهد رسید. 5- در باب اصلاح ارزاق عمومی در کشور، دولت مشغول اقدام است که از هر حیث آسایش عامه تأمین شود. نخست وزیر سهیلی. حاج آقا حسین قمی پس از دریافت تلگراف به عراق مراجعت کرد و درکربلا میزیست تا در سال 1366 هجری قمری 1947/ میلادی درگذشت و همانجا دفن شد. احوال وی در انجم فروزان ص 168 وذریعه ج 6 ص 49 آمده است. و از آثار او حاشیۀ فتوائی بر عروهالوثقی است که چاپ شده است. (ذریعه) (اعیان الشیعه) (انجم فروزان عباس فیض) (معجم المؤلفین)
حاج آقا حسین قمی، ابن محمود بن محمدعلی طباطبائی مشهدی. در قم 15 ربیع اول 1282 هجری قمری 1865/ میلادی متولد شد و پس از تحصیلات مقدماتی به سامراء رفت و در 1331 هجری قمری به ایران بازگشت و در مشهد سکونت گزید و در 1349 هجری قمری برای دومین بار به حج رفت و بازگشت. و در 1354 هجری قمری بعنوان مخالفت با رضاه شاه در اعمال قدرت برای رفع حجاب زنان و اتحاد شکل لباس مردان از مشهد به تهران آمد ولیکن نتوانست کاری انجام دهد و یک ماه در باغ سراج الملک در عبدالعظیم تحت نظر بود و سپس به عراق عرب تبعید شدو در کربلا سکونت گزید و در 1362 هجری قمری 1322/ هَ. ش. مجدداً سفری به ایران آمد و پس از بازگشت از مشهد در تهران 25 روز بماند و چند تن از روحانیان قم مانند سید صدرالدین و میرزا محمد فیض و خوانساری به اوپیوستند و برای انجام خواستهای سابق خویش مذاکره کردند. دولت وقت به ریاست سهیلی چون بر خلاف دوران رضاه شاه نیازمند استمداد از نظریات افراطی مذهبی بود، تلگراف زیر را در جواب ایشان تصویب کرد و فرستاد: حضرت آیهالله طباطبائی قمی ! در جواب تلگرافی که از مشهد مقدس مخابره فرموده بودید محترماً زحمت میدهد: تلگراف در هیئت وزیران مطرح و تصویب دولت به شرح زیر اعلام میشود: 1- آنچه راجع به حجاب زن تذکر فرموده اند دولت عملاً این نظریه را تأمین نموده است، و دستور داده شد که متعرض نشوند. 2- در موضوع ارجاع موقوفات، خاصه اوقاف مدارس دینیه به مصارف مقررۀ آن، از چند ماه قبل دولت تصمیم گرفته است که بر طبق قانون اوقاف و مفاد وقفنامه ها عمل نماید و ترتیب این کار هم داده شد. و این تصمیم دولت نیز تعقیب خواهد شد. 3- در باب تدریس شرعیات و عمل به آداب دینی، برنامه های آموزشی بانظر یک نفر مجتهد جامعالشرایط، چنانکه در قانون شورای عالی فرهنگ قید شده منظور خواهد شد و راجع به مدارسی که عنوان مختلط دارند، در اول ازمنۀ امکان پسران از دختران تفکیک خواهند شد. 4- در باب تعمیر بقاع مطهرۀ بقیع، به وزارت امور خارجه دستور مؤکد داده شده که اقدامات سابق خودشان را تعقیب، و نتیجه بعداًبه اطلاع خاطر شریف خواهد رسید. 5- در باب اصلاح ارزاق عمومی در کشور، دولت مشغول اقدام است که از هر حیث آسایش عامه تأمین شود. نخست وزیر سهیلی. حاج آقا حسین قمی پس از دریافت تلگراف به عراق مراجعت کرد و درکربلا میزیست تا در سال 1366 هجری قمری 1947/ میلادی درگذشت و همانجا دفن شد. احوال وی در انجم فروزان ص 168 وذریعه ج 6 ص 49 آمده است. و از آثار او حاشیۀ فتوائی بر عروهالوثقی است که چاپ شده است. (ذریعه) (اعیان الشیعه) (انجم فروزان عباس فیض) (معجم المؤلفین)
ابن علی بن عبدالله بن محمد رهاوی سلمی منسوب به یکی از قراء دمشق. کتابی در قرائت داشت و در دمشق در رمضان 414 هجری قمری / 1023 م. درگذشت. (معجم المؤلفین از ابن الجزری ج 1 ص 245)
ابن علی بن عبدالله بن محمد رهاوی سلمی منسوب به یکی از قراء دمشق. کتابی در قرائت داشت و در دمشق در رمضان 414 هجری قمری / 1023 م. درگذشت. (معجم المؤلفین از ابن الجزری ج 1 ص 245)
ابن محمد مصری شافعی فقیه فرضی ریاضی. او راست: فتح البریه علی متن السخاویه و الافصاح و جز آنها. وی در 1170 هجری قمری 1757/ میلادی درگذشت. (معجم المؤلفین از عجایب الاّثار ج 1 ص 219) (ایضاح المکنون) (معجم المطبوعات ص 1624) (هدیهالعارفین ج 1 ص 336) (فهرستهای خدیوی) (جامع ازهر)
ابن محمد مصری شافعی فقیه فرضی ریاضی. او راست: فتح البریه علی متن السخاویه و الافصاح و جز آنها. وی در 1170 هجری قمری 1757/ میلادی درگذشت. (معجم المؤلفین از عجایب الاَّثار ج 1 ص 219) (ایضاح المکنون) (معجم المطبوعات ص 1624) (هدیهالعارفین ج 1 ص 336) (فهرستهای خدیوی) (جامع ازهر)
ابن ابی القاسم بغدادی ملقب به عزالدین فقیه اصولی ادیب و پزشک و قاضی بغداد بود. او راست: الهدایه در فقه و کتابی در طب و جز آنها. وی در 712 هجری قمری 1312/ میلادی درگذشت. (معجم المؤلفین از الدیباج ابن فرحون 105)
ابن ابی القاسم بغدادی ملقب به عزالدین فقیه اصولی ادیب و پزشک و قاضی بغداد بود. او راست: الهدایه در فقه و کتابی در طب و جز آنها. وی در 712 هجری قمری 1312/ میلادی درگذشت. (معجم المؤلفین از الدیباج ابن فرحون 105)
ابن موسی بن هبه الله دینوری نحوی. او راست: ’تمارالصناعه’ در نحو. و پس از 340 هجری قمری / 951 میلادی درگذشت. (روضات ص 246) (بروکلمان ذیل ج 1 ص 514) (معجم المؤلفین). در هدیه العارفین ج 1 ص 310 و 311 مرگ او را در 490 هجری قمری نوشته است
ابن موسی بن هبه الله دینوری نحوی. او راست: ’تمارالصناعه’ در نحو. و پس از 340 هجری قمری / 951 میلادی درگذشت. (روضات ص 246) (بروکلمان ذیل ج 1 ص 514) (معجم المؤلفین). در هدیه العارفین ج 1 ص 310 و 311 مرگ او را در 490 هجری قمری نوشته است
ابن ملا محمد از قریۀ جم وزیر در چهار فرسنگی سیراف معروف به فاضل جم. متوفی در 25 ذیحجه 1319 هجری قمری او راست: جام جم در تاریخ سیراف و بنادر و ریاض المصائب. (ذریعه ج 5 ص 23 و ج 11 ص 5)
ابن ملا محمد از قریۀ جم وزیر در چهار فرسنگی سیراف معروف به فاضل جم. متوفی در 25 ذیحجه 1319 هجری قمری او راست: جام جم در تاریخ سیراف و بنادر و ریاض المصائب. (ذریعه ج 5 ص 23 و ج 11 ص 5)
ابن عبدالله ادنه وی حنفی ملقب به آلی. او راست: ’عقود الجمان’ و ’لجه اللغات’ و جز آن و در 1050 هجری قمری 1640/ میلادی درگذشت. (هدیه العارفین ج 1 ص 322 و معجم المؤلفین)
ابن عبدالله ادنه وی حنفی ملقب به آلی. او راست: ’عقود الجمان’ و ’لجه اللغات’ و جز آن و در 1050 هجری قمری 1640/ میلادی درگذشت. (هدیه العارفین ج 1 ص 322 و معجم المؤلفین)
ابن عمر بن حسن بن عمر بن حبیب حلبی ملقب به شرف الدین در جمادی دوم 712 هجری قمری / 1312 میلادی متولد و در حلب 777 هجری قمری / 1376 میلادی درگذشت. او راست: ’الفهرست’ و ’المشیخه’. (معجم المؤلفین از شذرات الذهب ج 6 ص 351) ابن حبیب ملقب به بدرالدین. درگذشتۀ779 هجری قمری او راست: فصول الربیع. (کشف الظنون)
ابن عمر بن حسن بن عمر بن حبیب حلبی ملقب به شرف الدین در جمادی دوم 712 هجری قمری / 1312 میلادی متولد و در حلب 777 هجری قمری / 1376 میلادی درگذشت. او راست: ’الفهرست’ و ’المشیخه’. (معجم المؤلفین از شذرات الذهب ج 6 ص 351) ابن حبیب ملقب به بدرالدین. درگذشتۀ779 هجری قمری او راست: فصول الربیع. (کشف الظنون)
ابن یاسر بصری ملقب به خلیع و مکنی به ابوعلی خراسانی مولای فرزندان سلمان بن ربیعۀ باهلی است. شاعری است فکاهی. متولد 162 هجری قمری و درگذشتۀ 250 هجری قمری او را صدوپنجاه ورقه شعر بوده است. (ابن الندیم) رجوع به خلیع و ابوعلی خلیع و زرکلی ص 249 شود
ابن یاسر بصری ملقب به خلیع و مکنی به ابوعلی خراسانی مولای فرزندان سلمان بن ربیعۀ باهلی است. شاعری است فکاهی. متولد 162 هجری قمری و درگذشتۀ 250 هجری قمری او را صدوپنجاه ورقه شعر بوده است. (ابن الندیم) رجوع به خلیع و ابوعلی خلیع و زرکلی ص 249 شود
دهی است مربوط به حکومت درجۀ 4 بگرامی مربوط ولایت کابل که بین 69 درجه و 15 دقیقه طول البلد شمالی و 34 درجه و 27 دقیقه عرض البلد شرقی واقع است. باشندگان آن غالباً از قوم ترکی و اندراند مردم آن زراعت پیشه اند و زراعت دیمی و آبی دارد. محصول آن گندم، جو جواری و حبوبات است، خربوزه، تربوز، بادرنگ، تره هم کشت میشود. میوه آن زردآلو، سنجد بمقدار کم، اما سیب بمقدار زیادتر است. آبیاری توسط کاریز و ضمناً جوئی که از قریۀ کمری شرقاًجریان دارد و از حسین خیل میگذرد صورت میگیرد. حیوانات آن، گاو، خر، گوسفند و بز است و حدود شمالی آن راچمن نیزار بگرامی فراگرفته که این نیزار باعث تولیدپشه زهرناک گردیده. هوای آن در تابستان گرم و در زمستان سرد است. (از فرهنگ جغرافیایی افغانستان ج 2)
دهی است مربوط به حکومت درجۀ 4 بگرامی مربوط ولایت کابل که بین 69 درجه و 15 دقیقه طول البلد شمالی و 34 درجه و 27 دقیقه عرض البلد شرقی واقع است. باشندگان آن غالباً از قوم ترکی و اندراند مردم آن زراعت پیشه اند و زراعت دیمی و آبی دارد. محصول آن گندم، جو جواری و حبوبات است، خربوزه، تربوز، بادرنگ، تره هم کشت میشود. میوه آن زردآلو، سنجد بمقدار کم، اما سیب بمقدار زیادتر است. آبیاری توسط کاریز و ضمناً جوئی که از قریۀ کمری شرقاًجریان دارد و از حسین خیل میگذرد صورت میگیرد. حیوانات آن، گاو، خر، گوسفند و بز است و حدود شمالی آن راچمن نیزار بگرامی فراگرفته که این نیزار باعث تولیدپشه زهرناک گردیده. هوای آن در تابستان گرم و در زمستان سرد است. (از فرهنگ جغرافیایی افغانستان ج 2)
ابن محمد بن الرضا آوی علوی. شاعر آخر سدۀ هفتم و آغاز هشتم هجری. ادیب مترسل بود. او راست: ترجمه محاسن اصفهان از مفضل بن سعد مافروخی که به سال 729 هجری قمری بپایان رسانیده و براون آن را در 1901 م. به انگلیسی ترجمه و چاپ کرد، عباس اقبال ترجمه فارسی آوی را در سال 1328 هجری شمسی در تهران پخش کرده است. اشعار آوی در ص 6، 7، 24، 28، 31، 33، 43، 44، 58، 99، 101، 115، 131، 132، 135 آن کتاب دیده میشود
ابن محمد بن الرضا آوی علوی. شاعر آخر سدۀ هفتم و آغاز هشتم هجری. ادیب مترسل بود. او راست: ترجمه محاسن اصفهان از مفضل بن سعد مافروخی که به سال 729 هجری قمری بپایان رسانیده و براون آن را در 1901 م. به انگلیسی ترجمه و چاپ کرد، عباس اقبال ترجمه فارسی آوی را در سال 1328 هجری شمسی در تهران پخش کرده است. اشعار آوی در ص 6، 7، 24، 28، 31، 33، 43، 44، 58، 99، 101، 115، 131، 132، 135 آن کتاب دیده میشود
ابن سیدی خواجه نیکبولی از ساحل طونه، متخلص به آهی درگذشتۀ 923 هجری قمری او راست: حسن و دل، به ترکی و خسروو شیرین و جز آن. (هدیه العارفین ج 1 ص 289- 290)
ابن سیدی خواجه نیکبولی از ساحل طونه، متخلص به آهی درگذشتۀ 923 هجری قمری او راست: حسن و دل، به ترکی و خسروو شیرین و جز آن. (هدیه العارفین ج 1 ص 289- 290)